Pobudzanie laktacji
Dlaczego ważna jest wczesna stymulacja laktacji/karmienia piersią?
W godzinach po porodzie występuje wyjątkowo wysoki poziom hormonów macierzyństwa, pobudzających gruczoły mleczne, oksytocyny i prolaktyny. Rozpoczynając stymulację laktacji/karmienia piersią możliwie najwcześniej po porodzie, najlepiej w ciągu pierwszych 1-2 godzin, można wykorzystać sytuację hormonalną, która wpływa na szybszą i większą produkcję mleka. Jeżeli nie jest to możliwe od razu, trzeba pamiętać, że nigdy nie jest za późno.
Proces nazywamy stymulacją laktacji i odciąganiem pokarmu, ponieważ jest czymś zupełnie normalnym, że na początku nie pojawia się mleko albo tylko kilka kropli. Jest to całkowicie normalne, a ciągła stymulacja laktacji/odciąganie pokarmu spowoduje, że w ciągu kilku dni stopniowo rozpocznie się produkcja mleka i zwiększenie objętości mleka.
Każda kropla pokarmu jest bardzo cenna i podaje się ją dziecku tak szybko, jak to możliwe
Podanie dziecku niewielkiej ilości siary aktywizuje i wzmacnia układ odpornościowy przedwcześnie urodzonego lub chorego dziecka i może zmniejszyć ryzyko infekcji. Większość dzieci może otrzymywać pokarm tak szybko, jak to możliwe po urodzeniu, najlepiej w ciągu pierwszych godzin życia dziecka, a następnie kilka razy dziennie.
Jak to robić?
Gdy tylko pojawią się pierwsze krople siary, należy je podać – jeśli jest to możliwe – na śluzówkę policzków dziecka, aby stymulować układ immunologiczny dziecka. Procedurę tę może wykonać rodzic z pomocą kogoś z personelu medycznego.
Kiedy i jak?
Stymulację laktacji/odciąganie pokarmu należy wykonywać ok. 8 razy dziennie, aby rozpocząć, a następnie utrzymać produkcję mleka. Zachęcamy również do stymulacji laktacji/odciągania pokarmu także w nocy, aby stymulować utrzymujący się wysoki poziom hormonu laktacyjnego prolaktyny.
Początkowo zwykle występuje kilka kropli siary, ale przy ciągłej i powtarzanej stymulacji laktacji/odciąganiu mleka produkcja mleka wzrasta szybciej i zwiększa się objętość mleka. Liczba odciągania pokarmu w ciągu dnia jest ważniejsza niż liczba minut poświęconych tej czynności. Jeśli to możliwe, odciągaj mleko obok swojego dziecka, zachowując kontakt skóry do skóry, ponieważ może to zwiększyć uwalnianie oksytocyny, hormonu, który wpływa na reakcję organizmu i zapewnia wydostawanie się mleka z piersi. Jeżeli nie jest możliwe przebywanie obok dziecka, reakcję organizmu może wyzwolić wąchanie czegoś z zapachem dziecka, na przykład kawałka materiału z zapachem dziecka.
Aby uzyskać optymalne warunki, wskazane jest znalezienie czasu na odpoczynek, picie, jedzenie i zadbanie o uśmierzenie bólu.
Z jakich metod można korzystać – ręczne odciąganie pokarmu lub za pomocą laktatora?
Przy pierwszej okazji/okazjach często łatwiej jest ręcznie stymulować laktację/odciągać pokarm. Może również ułatwić uzyskanie większej ilości siary. Na przykład, jeśli niedawno przeszłaś cesarskie cięcie lub odczuwasz ból w dole brzucha po porodzie, czasami trudno jest znaleźć wygodną pozycję do korzystania z laktatora elektrycznego. Wiele matek decyduje się na późniejsze użycie laktatora, ponieważ jest on często uważany jako dobra pomoc, jeżeli trzeba odciągać mleko przez dłuższy czas.
Higiena rąk
Dobra higiena rąk jest ważna przed i po stymulowaniu laktacji/ściągania mleka, niezależnie od metody ściągania. Używaj mydła i wody. Następnie spryskaj ręce płynem dezynfekującym i zaczekaj aż wyschną przed ściąganiem pokarmu.
Ręczne ściąganie pokarmu
- Bądź możliwie jak najbliżej swojego dziecka, najlepiej przy zachowaniu kontaktu cielesnego.
- Na kilka minut przed rozpoczęciem stymulacji laktacji/odciągania pokarmu delikatnie pogłaszcz pierś w kierunku od klatki piersiowej do sutka.
- Ułóż palce w kształcie litery „C", tuż poza zewnętrzną krawędzią otoczki brodawki sutkowej. Aby uzyskać uchwyt „C", jedną ręką trzymaj pierś oraz zaciśnij palce drugiej ręki i przesuń je do przodu w kierunku sutka.
- Powtarzaj punkt 3 rytmicznie rozluźnioną dłonią. Przesuwaj palcami po otoczce brodawki sutkowej, aby stymulować całą pierś. Pobudzaj jedną i drugą pierś w przybliżeniu przez pięć minut i powtarzaj tę czynność kilka razy. Zmień pierś, gdy przestanie płynąć mleko. Może potrwać wiele minut zanim pojawi się pokarm, co można oceniać jako długi czas. Zachowaj cierpliwość i stymuluj w dalszym ciągu.
Ściąganie pokarmu laktatorem elektrycznym
Można ściągać pokarm z obydwu piersi jednocześnie lub najpierw z jednej, a później z drugiej. Korzyścią ściągania pokarmu z obydwu piersi na raz jest oszczędność czasu, ponadto przy okazji aktywizuje się wiele hormonów, co może stymulować zwiększenie objętości mleka. Przetestuj obydwa sposoby i wybierz ten, który jest dla ciebie najlepszy.
1. Wybierz lejek, który jest dostosowany do twoich piersi, aby brodawka znajdująca się w środku lejka mogła poruszać się swobodnie tam i z powrotem bez ocierania się o wnętrze lejka.
2. Zwilż wodą krawędź lejka, żeby lepiej przylegał.
3. Włącz laktator i zwiększaj ciśnienie próżniowe, aż zaczniesz odczuwać jego siłę, a następnie obniż ciśnienie próżniowe, aby czuć się komfortowo. Ściąganie pokarmu nie może boleć!
Laktatory dostępne na oddziale mają 2 różne programy, jeden nazywa się Initiera (Inicjowanie), a drugi Upprätthålla (Utrzymywanie). W zależności od tego, z którego programu się korzysta, ściąganie pokarmu przebiega w następujący sposób.
Initiera (Inicjowanie)
Podczas inicjowania zalecane jest pompowanie z dwóch piersi. Laktator uruchamia się za pomocą przycisku uruchomienia znajdującego się po lewej stronie – następnie przyciska się od razu przycisk z kroplami. Program uruchamia się z jedną kroplą na wyświetlaczu, należy ustawić odpowiednie ciśnienie próżniowe.
Laktator wyłącza się automatycznie po 15 minutach. Jeśli przez trzy razy z rzędu lub w pierwszych pięciu dniach wypompowałaś 20 ml mleka, przełącz się na ustawienie Upprätthålla (Utrzymywanie), patrz poniżej.
Upprätthålla (Utrzymywanie)
Uruchom laktator za pomocą przycisku uruchomienia znajdującego się po lewej stronie, laktator zaczyna z trzema kroplami na wyświetlaczu. Ustaw odpowiednie ciśnienie próżniowe. Laktator pracuje przez dwie minuty w „fazie stymulacji", a następnie przełącza się automatycznie w „fazę odciągania". Można także przełączać ręcznie między fazami, naciskając prawy „przycisk kropli", jeśli mleko zacznie płynąć wcześniej niż w ciągu dwóch minut. Przed ustabilizowaniem się produkcji mleka zwykle wystarczy odciągać pokarm przez ok. 5-15 minut z każdej piersi. Po ustabilizowaniu się produkcji mleka możesz odciągać tak długo jak mleko młynie, ok. 15-30 min. z każdej piersi lub zgodnie z własnym życzeniem.
Higiena po pompowaniu
W okresie opieki nad dzieckiem w szpitalu części pompy są wymieniane raz na dobę. Części pompy należy rozłożyć, spłukać najpierw zimną wodą, następnie ciepłą wodą, i na koniec ponownie zimną wodą. Części wysychają i są przechowywane na czystej powierzchni w sali szpitalnej. W domu części pompy są używane przez dłuższy czas, poza zwykłym myciem należy je gotować raz na dobę.
Jeżeli masz jakieś pytania, nie zastanawiaj się – porozmawiaj z personelem
Tekst: Grupa ds. karmienia i odżywiania PO Sjuka nyfödda barn (PO Chore wcześniaki)
Ilustracja: Annaklara Martin-Löf