Żółtaczka u noworodków

Żółtaczka jest wywoływana przez żółtą substancję, bilirubinę, która powstaje z naturalnego rozpadu hemoglobiny znajdującej się w czerwonych krwinkach. Noworodki mają zwiększoną liczbę czerwonych krwinek i muszą rozkładać dużo hemoglobiny. Jednocześnie zdolność wątroby do rozkładu jest niedojrzała, a jelita tak naprawdę nie zaczęły jeszcze normalnie pracować, żeby wydzielać bilirubinę ze stolcem. Bilirubina gromadzi się wtedy we wszystkich tkankach ciała i objawia zażółceniem skóry i białek oczu.

Mogą występować przyczyny pierwotne

Niektóre choroby mogą prowadzić do wyraźniejszej postaci żółtaczki. Konflikt serologiczny jest reakcją, która może wystąpić wtedy, gdy dziecko i matka mają różne grupy krwi, co prowadzi do zwiększonej przemiany czerwonych krwinek i wzrostu produkcji bilirubiny. Wcześniaki mają dodatkowo niedojrzałą wątrobę i występuje u nich powolna degradacja bilirubiny. Powoduje to, że żółtaczka jest bardzo powszechna u wcześniaków, a im wcześniej dziecko się rodzi, tym częściej występuje.

Diagnoza

Stopień żółtaczki mierzy się u wszystkich noworodków przed powrotem do domu z oddziału porodowego BB za pomocą specjalnego miernika skóry, zapewniającego całkowicie bezbolesną optyczną metodę pomiaru. Jeśli zmierzona wartość jest wysoka, konieczne są badania krwi w celu uzyskania bezpiecznej wartości stężenia bilirubiny. Wartości rosną w ciągu pierwszych kilku dni życia i często trzeba powtarzać testy, aby śledzić tempo rozwoju choroby.

Leczenie

Fototerapia

Żółtaczka o intensywnym przebiegu, z wysokim poziomem bilirubiny, może niekorzystnie wpływać na mózg. Żółtaczka przekraczająca dopuszczalne wartości jest leczona przede wszystkim za pomocą fototerapii (terapii światłem). Granice leczenia są ustalane z odpowiednim marginesem. Podczas fototerapii dziecko leży rozebrane pod świecącą na niebiesko lampą lub źródłem światła w materacu. Noworodkowi zakłada się na oczy specjalną opaskę. Zwykle podczas przerw w terapii światłem można dziecko karmić piersią, czasem wymagane jest karmienie sondą lub kroplówka.

Transfuzja wymienna

W rzadkich sytuacjach poziom bilirubiny wzrasta bardzo szybko, np. w przypadku cięższych form immunizacji. Potrzebna jest wtedy intensywna terapia światłem z wieloma lampami, a czasem nawet transfuzja wymienna („wymiana krwi"). Podczas wymiany krwi wprowadza się kateter do jednego z pępowinowych naczyń krwionośnych i w powtarzanych małych porcjach zamienia się krew dziecka na krew z banku krwi. Dzięki zastosowaniu leczenia obniża się poziom bilirubiny, a jednocześnie usuwa przeciwciała, które powodują immunizację.

Rokowanie

Żółtaczka u noworodka ustępuje w ciągu pierwszych 1-2 tygodni po porodzie i nie powraca.

Tekst: Kajsa Bohlin Blennow, lekarz med.

Fördjupning